بازخوانی داستان «شهر باران» پس از یک دهه/ منم مات این قصه‌ام!

خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می‌کند با انتخاب عناصر، فرم‌ها و چینش‌ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطبان یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته‌سنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف اجباری ساخته می‌شود که بیننده را از اساس با یک اثر تصویری دور می‌کند.

آنچه بهانه‌ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری‌بر ماندگارترین و خاطره‌سازترین موسیقی‌های مربوط به برخی برنامه‌ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای بسیاری از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع دوباره به آن‌ها برای ما در هر شرایطی می‌تواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطره‌بازی که پس از آغاز و انتشار آن در نوروز ۱۴۰۰ استقبال مخاطبان، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطره‌بازی هفتگی در روزهای جمعه هر هفته، روح و ذهنمان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال‌هایی که حالمان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.

«خاطره‌بازی با تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که به‌صورت هفتگی می‌توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آن را دنبال کنید.

در پنجاه و سومین شماره از این روایت رسانه‌ای به سراغ موسیقی یک ویژه برنامه تلویزیونی به نام «شهرباران» رفتیم که از اوایل دهه نود به عنوان یک برنامه ویژه افطار رسانه ملی پیش روی مخاطبان قرار گرفت و محمد علیزاده که آن زمان هنوز به شهرت و محبوبیت این سالهای خود نرسیده بود به عنوان خواننده تیتراژ در آن حضور پیدا کرد، تیتراژی که با نام «شهر باران» با ترانه‌ای از محمد کاظمی و تنظیم بهروز صفاریان که تبدیل به یکی از بهترین و ماندگارترین تیتراژهای ویژه برنامه‌های رمضانی سیما و حتی آثار محمد علیزاده در مقام یک خواننده شده و توانست او را به جایگاه بهتری میان مخاطبان هدایت کند.

برنامه تلویزیونی «شهرباران» یکی از ویژه برنامه‌های ترکیبی مهم دهه نود تلویزیون به تهیه کنندگی احسان ارغوانی در ایام ماه مبارک رمضان بود که پخش آن در سالهای بعد هم ادامه پیدا کرد. مجموعه برنامه‌ای که در حال و هوای ماه رمضان تلاش می‌کرد با دعوت از ورزشکاران، هنرمندان و سایر اقشار شناخته شده صنوف دیگر برنامه متفاوتی را در رقابت با مجموعه‌هایی چون «ماه عسل» ارائه دهد. ارائه ای که یکی از جلوه‌های آن در تیتراژ این برنامه تلویزیونی نمود خود را با حضور خوانندگان متعددی نشان داد اما در تابستان سال ۱۳۹۰ بود که با حضور محمد علیزاده در موسیقی ابتدایی برنامه که با عنوان «شهر باران» ترانه مجید صالحی، آهنگسازی بهنام کریمی و تنظیم بهروز صفاریان فضای متفاوتی را حداقل در میان موسیقی تیتراژهای آن زمان رقم زد و موجب معرفی تک آهنگی شد که بسیار مورد توجه قرار گرفت و تبدیل به دروازه‌ای برای ورود علیزاده به فرآیند گسترده‌تر و رسانه‌ای تر فعالیت‌های موسیقایی اش شد که برای او برکت‌های زیادی به همراه آورد.

البته محمد علیزاده به عنوان یک خواننده صاحب سبک که همچنان نیز از طرفداران زیادی برخوردار است در سال ۱۳۸۹ هم خوانندگی تیتراژ برنامه‌های پرطرفداری چون «ماه عسل» احسان علیخانی در شبکه سوم سیما را نیز به عهده داشت و خوب می‌دانست که حضور در یک برنامه تلویزیونی آن هم به مناسبت ماه رمضان چه برکاتی می‌تواند برای او داشته باشد، از این جهت پذیرفت که در یک برنامه دیگر نیز به عنوان خواننده تیتراژ حضور پیدا کرده و شرایطی را برای خود رقم بزند که قطعاً همچنان از این تک آهنگ به عنوان یکی از برترین آثارش یاد می‌کنند.

او البته قبل از خوانش موسیقی تیتراژ «شهرباران» با آلبوم لو رفته «سورپرایز» که ابتدا به صورت غیر رسمی و بعدها به نام «جز تو» در بازار موسیقی منتشر شد توانسته بود طیف وسیعی از مخاطبان را به سمت خود جلب کند، اما بی تردید این موسیقی تیتراژ «شهر باران» بود که برای علیزاده واقعاً آمد داشت و از او خواننده‌ای معرفی کرد که می‌تواند تا سال‌ها حرف‌های زیادی برای گفتن در مارکتینگ موسیقی ایران داشته باشد که تهیه کنندگان متعددی هم مایلند با او قرارداد امضا کنند. این موفقیت برای خواننده‌ای که سابقه خوبی در خوانش تیتراژهای مناسبتی به ویژه ایام ماه مبارک رمضان دارد، در شرایطی بود که مخاطبان و کارشناسان را بر آن داشت تا ترانه «شهر باران» را به عنوان یکی از آثار برتر فستیوال تیتراژهای تلویزیونی سازمان صدا و سیما انتخاب کنند.

این خواننده موسیقی پاپ که در برنامه‌ها و سریال‌های مختلفی از جمله «کوله پشتی»، «سراب»، «برادر»، «ماه عسل»، «مسابقه قرآنی تسنیم»، «جشن رمضان»، «صبحی دیگر»، «خروس»، «برآستان جانان» به عنوان خواننده تیتراژ حضور داشته و چندی پیش بود که در گفتگو با یکی از رسانه‌های موسیقی درباره ماجرای تیتراژ و تیتراژ خوانی و همچنین حضور مستمرش در تیتراژهای مختص ماه رمضان گفته بود: رمضان ماه محبوب محمد علیزاده خوب می‌دانست که حضور در یک برنامه تلویزیونی آن هم به مناسبت ماه رمضان چه برکاتی می‌تواند برای او داشته باشد، از این جهت پذیرفت که در یک برنامه دیگر نیز به عنوان خواننده تیتراژ حضور پیدا کرده و شرایطی را برای خود رقم بزند که قطعاً همچنان از این تک آهنگ به عنوان یکی از برترین آثارش یاد می‌کنند من است و احساس می‌کنم در این ماه حال و احوالم خیلی بهتر می‌شود و به نوعی در رمضان از خودم راضی می‌شوم. چون این ماه را خیلی دوست دارم می‌خواهم کار موسیقی هم داشته باشم. به همین جهت همیشه از خداوند خواستم که در ماه رمضان کار داشته باشم و خدا هم همیشه به من لطف داشته است. شاید چون از خودش چنین خواسته‌ای داشتم این لطف را شامل حال من می‌کند.

وی که یکی از خوانندگان پرکار سریال‌ها و مجموعه‌های رمضانی سیما لقب گرفته، در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا خودتان فکر می‌کردید موفقیت آن تیتراژها تا حدودی با موفقیت دو آلبوم شما برابر باشد؟ توضیح داده بود: برای من تولید تیتراژ با تولید آلبوم تفاوتی ندارد چون هر دو دغدغه من است. اصلاً تولید و خواندن کار خوب دغدغه من است به همین جهت یک مدت کم کار بودم. برخی من را به تنبلی هم متهم می‌کردند ولی تنبل نبودم و دنبال خواندن کار خوب هستم. نمی‌خواهم یک سریالی به من پیشنهاد بدهد و فقط به خاطر تیتراژ هر چیزی که هست را بخوانم یا هر ملودی که به ذهنم می‌آید را بسازم. واقعاً آن چیزی که دوست داشته باشم را دوست دارم بخوانم. فکر و زحمت و ایده‌ای که برای تولید تیتراژ تلویزیونی به کار می‌برم با ساخت یک آلبوم برای من برابر است به همین خاطر است که لطف خدا باعث شده که تیتراژها هم مورد توجه مردم قرار بگیرد.

علیزاده که طی سال‌های اخیر تلاش خود را انجام داده تا خود را به عنوان یک خواننده خوش تکنیک در اجراهای زنده معرفی کند در ادامه گفتگوی خود با رسانه «موسیقی ما» بود که در جواب سوالی مبنی بر اینکه چرا آثار و تیتراژهای مرتبط با ماه رمضان بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: به خاطر اینکه مردم ما عاطفی و دوست داشتنی هستند و این مساله را در کوچه و خیابان لمس می‌کنم. قبلاً بیشتر موسیقی من را می‌شنیدند و چهره ام را نمی‌شناختند اما اکنون با این محبت‌هایی که دارند متوجه می‌شوم که چقدر با احساس هستند. این مردم طالب اتفاقات خوب و خاطره سازی خوب هستند. خدا در این ماه دست آدم را باز می‌گذارد که حداقل کمی خوب باشید و چون حال زیباتری دارید کار شما هم ماندگارتر می‌شود. ماه رمضان پر از انرژی مثبت است و همه خوب هستند. مثلاً اولین شب قدر من در مشهد مقدس بودم و مردمی را می‌دیدم که بدون آشنایی از همدیگر فقط به فکر کمک و ایجاد یک حس و اتفاق خوب بودند. چون این ماه پر از لحظات خوب است قطعاً موسیقی شما هم در این فضا شنیده می‌شود. شاید موسیقی خیلی معمولی باشد ولی آنقدر بار مثبت در این ماه هست که ماندگار خواهد شد.

این خواننده در پاسخ به پرسشی پیرامون اینکه کسانی هم هستند که به تیتراژ خوانی‌های شما به گونه‌ای دیگر نگاه می‌کنند، گفته بود: بنده سالی یکبار به تلویزیون می‌آیم در حالی که شنیده بودم می‌گویند محمد در تلویزیون لابی دارد اما من در تلویزیون لابی ندارم. همین الان که داریم با هم صحبت می‌کنیم روی میز کارم سیناپس سه سریال را دارم و باید بخوانم تا پیشنهاد تیتراژ آنها بپذیرم که فقط یک مورد را انتخاب می‌کنم. تهیه کننده ها رفاقتی با من ندارند و همه لطف خدا است که تماس می‌گیرند و دوست دارند تیتراژ کارشان را بخوانم. […] من اگر سریالی را دوست نداشته باشم با آنها همکاری نمی‌کنم. فکر نکنید که شعار می‌دهم چون برای همین ماه رمضان پیشنهاد یک سریال و یک برنامه جنبی را رد کردم. یک سری سریالها بوده که دوستان خواننده دیگر را برای تیتراژ آنها پیشنهاد داده‌ام. من تا به حال نه به تهیه کننده‌ای زنگ زده‌ام و فقط لطف خدا است. همیشه از خدا خواسته‌ام که به من آبرو بدهد چون آبرو همه چیز یک آدم است و خدا را شکر تا به حال از این کارها نکرده‌ام. می‌دانم چند نفر دیگر از دوستان عزیزم که برایشان حرف در می‌آورند که لابی می‌کنند هم به دلیل توانایی‌های خود پیشنهاد تیتراژ دریافت می‌کنند. البته سلیقه تهیه کننده و کارگردان هم ملاک است که دوست داشته باشند شما خواننده سریال آنها باشید.

بهروز صفاریان از آهنگسازان و تنظیم کنندگان شناخته شده کشورمان که در تنظیم موسیقی تیتراژ برنامه «شهرباران» نقش مؤثری داشت هم چندی پیش بود که در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در ماه رمضان بیشتر برنامه‌های تلویزیونی و آثار موسیقیایی بیشتر بار غمگین وجود دارد و انرژی و فضای مثبتی را به مخاطب القا نمی‌کنند. در صورتی که باید کارها به گونه‌ای باشند که به مردم انرژی مثبت بدهد. من آخرین کاری را که به مناسبت ماه مبارک رمضان آهنگسازی آن را انجام داده‌ام آهنگ «شهر باران» با صدای "محمد علیزاده" بوده است و خوشحالم از اینکه در این آهنگ به فضای غمگین پرداخته شده و اگر متخصصان موسیقی بخواهند این آهنگ را تحلیل کنند متوجه می‌شوند در این آهنگ از ملودی و فضایی استفاده شده که غمگین نیست این قطعه به طور کامل فضایی روحانی دارد و به مخاطب احساس پرواز می‌دهد. در حال حاضر به یاد ندارم کدام یک از کارهای گذشته‌ام در حال و هوای رمضان ساخته شده‌اند اما اگر هم بوده‌اند به اندازه‌ی شهر باران موفق نشده است.

به هر ترتیب تک آهنگ «شهر باران» یکی از پرمخاطب ترین و دلنشین ترین ترانه‌های مرتبط با ایام ماه مبارک رمضان است که در آن سال‌ها حال و هوای مناسبی را در لحظات افطار ایرانیان را رقم می‌زد. گویی اینکه چنین تأثیری که نشأت گرفته از ایمان و باورهای مردمان ایران زمین در ماه مهمانی خدا بود، موجب شد تا محمد علیزاده با این تک آهنگ دورنمای درخشانی از فعالیت‌های پیش روی خود رسم کند و تا به امروز به عنوان یک خواننده پرمخاطب همچنان در مارکتینگ موسیقی باقی ماند.